Punë

Rritje e pamjaftueshme e pagave minimale në Gastronomi

- Darinka Filipovic

Pagat minimale ne Gastronomi në përputhje me mesataren e shtrenjtimit vjetor do të ngritën për 1,1 përqind. Kështu ka vendosur Gjykata e Arbitrazhit, pas dështimit vitin e kaluar të bisedimeve mes sindikatave dhe shoqatave të punëdhënësve. Për Unia kjo është e pamjaftueshme.

Gjendja ekonomike në Gastronomi është e mirë. Shumë ndërmarrje janë në kërkim të dëshpëruar për punëtorë. Njëkohësisht mungojnë kuadrot e reja dhe sektori ka problem imazhi shkaku i pagave të ulëta dhe kushteve të vështira të punës.  Megjithatë shoqatat e punëdhënësve nuk janë treguar të gatshme në bisedimet e fundit që ngritjen e drejtë të pagave minimale ta aprovojnë.

Gjykata e Arbitrazhit përcakton pagat minimale

Prandaj Gjykatat e Arbitrazhit duhet që të përcaktojnë pagat minimale për vitin 2025. Ngritja përkatëse e shtrenjtimit vjetor mesatar prej 1,1 përqind është minimumi absolut. Ky rezultat është zhgënjyes dhe nuk i kontribuon rrugëtimit për pagat minimale, që mjaftojnë për të jetuar dhe aspak për të zgjidhur problemet e shumëfishta, me të cilat përballet sektori. Kështu atraktiviteti i sektorit do të ulet më tej dhe mungesa e personelit do të ashpërsohet vazhdimisht.

Këto janë pagat e reja minimale

Pagat minimale vlejnë nga 1 shkurti 2025

Kategoria e pagave

Pagat minimale mujore     

Pagat minimale për orë*

Pa kualifikim profesional**

CHF 3706.-

CHF 20.36

Me Progresso-Kurs (5 javë)**

CHF 3935.-

CHF 21.62

Me attest profesional (2 vite)**

CHF 4062.-

CHF 22.32

Me shkollë profesionale (3 vite)**

CHF 4519.-

CHF 24.83

Me shkollë profesionale dhe 6 ditë trajnim

CHF 4626.-

CHF 25.42

Me provim profesional      

CHF 5282.-

CHF 29.02

 

* Bazuar në javën 42-orëshe, shtuar edhe shtesat për pushimet (10.65%), festat zyrtare (2.27%) dhe paga e muajit të 13-të (8.33%).
** Tek punësimi i ri ose ndryshim të ndërmarrjes gjatë një periudhe të kufizuar hyrëse fillestare, e mundur një ulje prej 8%. Pagat ligjore minimale kantonale (GE, NE) me këtë rast nuk duhet të zvogëlohen.

Nevojiten përmirësime tek pagat dhe në KKP-në shtetërore

Për bisedimet e sivjetme për pagat minimale nga viti 2026, Unia pret që shoqatat e punëdhënësve të ndihmojnë në rritjen e niveleve të pagave në sektor në një nivel më të mirë. Për të përmirësuar pagat Unia do të angazhohet gjithashtu në rinovimin e ardhshëm të Kontratës Kolektive shtetërore të Punës (L-GAV), për shembull duke kërkuar rregullim automatik të inflacionit për pagat minimale dhe efektive.