Punëtorët e ndërtimit në Zvicër kanë duruar mjaft. Në një votim mbarëkombëtar për grevë, 20'000 punëtorë ndërtimi votuan me shumicë dërrmuese (89 për qind) për masa proteste. Arsyeja: drejtuesit e Shoqatës së Ndërtuesve vazhdojnë të refuzojnë çdo zgjidhje për krizën e personelit në sektorin kryesor të ndërtimit.
Kontrata kolektive kombëtare (LMV/CN/CM), e cila rregullon kushtet e punës për rreth 80'000 punëtorë ndërtimi, skadon në fund të vitit – por një marrëveshje nuk është në horizont. Edhe raundi i fundit i negociatave mes sindikatave Unia dhe Syna dhe Shoqatës Zvicerane të Ndërtuesve (SBV) përfundoi pa rezultat. Në vend që të ketë përparim, pala e punëdhënësve këmbëngul në përkeqësime: më shumë orë shtesë pa shpërblim, orë minus, heqje të shpërblimeve për të shtunat dhe lehtësim të pushimeve nga puna për punëtorët e moshuar apo të sëmurë. Veçanërisht shqetësuese: punëtorët e kualifikuar pritet të marrin deri në 25 për qind më pak pagë – pavarësisht fitimeve rekord në sektor. Sipas revistës profesionale Baublatt, kompanitë ndërtimore realizuan në shtator një qarkullim prej 3.5 miliardë frangash me shtëpi një- dhe shumë-familjare – gati një miliard më shumë se vitin e kaluar.
Punëtorët e ndërtimit kërkojnë uljen e orarit të përditshëm në 8 orë, pushime të paguara dhe fundin e kohës së udhëtimit të papaguar, kompensim për rritjen e çmimeve dhe të drejtën për të vendosur për kompensimin e orëve shtesë. Ndërsa punëtorët luftojnë për kushte të drejta, sipas burimeve të brendshme, funksionarët e SBV-së i lejojnë vetes pushime të paguara për mëngjes – një privilegj që ua mohojnë punëtorëve. “Predikojnë ujë dhe pinë verë”, komenton Chris Kelley, bashkëdrejtues i sektorit të ndërtimit në Unia.
Pas fillimit në Ticino me 2500 pjesëmarrës dhe ndalimin e kantierëve, pasuan demonstrata të zëshme në Bernë, ku protestuan 800 punëtorë nga rajoni. Në Zvicrën perëndimore, 7000 punëtorë ndërtimi nga të gjitha kantonet e Romandisë u mblodhën në Lozanë. Më 14 nëntor në Cyrih dhe rajone të tjera të Zvicrës gjermanofolëse do të zhvillohen protesta të tjera. Punëtorët kërkojnë respekt për punën e tyre dhe orar më miqësor për familjen. Ditët tepër të gjata dhe kohët e gjata të udhëtimit e bëjnë jetën private të pamundur – çdo i dyti murator e lë sektorin. Sindikatat paralajmërojnë: nëse Shoqata e Ndërtuesve nuk paraqet zgjidhje, në vitin 2026 kërcënon një grevë kombëtare në sektor.
Punëtorët e ndërtimit dërgojnë një mesazh të qartë: duhen urgjentisht kushte më të mira pune, përndryshe e ardhmja e sektorit është në rrezik.