Torino Temyiz Mahkemesi, İsviçreli Eternit AG’nin eski CEO’su Stephan Schmidheiny’yi, Casale Monferrato (İtalya) kentindeki 392 asbest kurbanından bazılarının kasten öldürülmesinden suçlu buldu. Ancak mahkeme ceza süresini azalttı.
İsviçreli Eternit milyarderi Stephan Schmidheiny, Eternit çalışanlarının ve İtalya’nın Casale Monferrato kentindeki vatandaşların ölümünden sorumlu tutuldu. Torino Temyiz Mahkemesi kısa süre önce verdiği kararla Schmidheiny’yi, bu davanın merkezinde yer alan 392 kurbandan bir kısmına yönelik kasıtsız adam öldürme veya ağır ihmal sonucu yaralama suçlarından 9 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı. Bu davada, Eternit AG'nin (bugünkü Holcim) İsviçreli çimento-asbest çokuluslu şirketinin en üst yöneticisi olarak 1976 ile 1986 yılları arasında yönettiği Casale fabrikasından yayılan tozun neden olduğu ölümcül bir asbest kanseri olan mezotelyoma nedeniyle yaşanan ölümler ele alınıyor. Stephan Schmidheiny, 1970’lerde babasının şirketine katılmıştı. Eternit grubu 20’den fazla ülkede faaliyet gösteriyordu – yalnızca İtalya’da dört fabrikası bulunuyordu. En yoğun dönemlerinde bu fabrikalarda 2000’e kadar işçi asbest işleyerek boru ve çatı levhası üretiyordu. İtalyan yargısı, Eternit Italia’yı çeşitli davalarda 1966-1986 yılları arasında 3000’den fazla işçi ve bölge sakininin ölümünden ya da hastalanmasından sorumlu tutuyor.
Torino Mahkemesi'nin son kararı, esasen Novara Temyiz Mahkemesi’nin Haziran 2023’te verdiği kararı doğruluyor: O kararda da Schmidheiny, yine çoklu kasıtsız adam öldürme suçlarından 12 yıl hapse mahkûm edilmişti. Ancak Torino’daki temyiz yargıçları, Novara kararını kısmen değiştirdi: Bazı vakalarda “suç unsurunun oluşmadığı” gerekçesiyle Schmidheiny beraat etti (muhtemelen mezotelyoma teşhisinin kesin olmadığı durumlar), diğer bazı kurbanlar içinse “zamanaşımına uğradığı” gerekçesiyle yargılamaya devam edilmemesi kararlaştırıldı. Bu nedenle ceza 12 yıldan 9 yıl 6 aya indirildi.
Kurbanlar ve ailelerini temsil edenler, karara temkinli bir iyimserlikle yaklaşıyor: “Suçun kabul edilmesi, adaletin teyidi anlamına geliyor. Böyle bir felaketin kapsamlı bir mahkûmiyet olmadan sonuçlanması adaletin başarısızlığı olurdu,” diyor Casale Monferrato Asbest Kurbanları ve Aileleri Derneği'nden (AFEVA) Bruno Pesce.
Öte yandan, savunma avukatı Astolfo Di Amato şunları söylüyor: “Temyizimizin kabul edilen kısmı bizi kısmen memnun etti. Diğer kısımlar için Yargıtay’a başvuracağız.” Yargıtay, son on beş yılda Schmidheiny’ye karşı temyiz mahkemelerinin verdiği tüm kararları iptal etti: 2014 yılında, tarihi ilk davada çevresel felaket nedeniyle verilen 18 yıllık hapis cezasını bozmuştu. Yakın zamanda ise, Schmidheiny’nin mezotelyoma nedeniyle üç buçuk yıl hapis cezası aldığı Bagnoli fabrikasıyla ilgili davada, temyiz sürecinin yeniden başlatılmasına karar verdi. Aynı durum Cavagnolo fabrikasıyla ilgili davada da yaşandı: O davada, eski bir işçinin asbestozdan ölmesi nedeniyle Schmidheiny’ye 1 yıl 8 ay ceza verilmişti, ancak Yargıtay iki kez bu kararı iptal etti ve davanın yeniden görülmesini istedi. Sonuç olarak dava bugün itibarıyla zamanaşımına uğramış durumda.
Claudio Carrer, İtalyanca yayımlanan Unia gazetesi «Area»nın genel yayın yönetmeni olup Torino’daki davayı doğrudan takip etmektedir.
Haber Work gazetesinden alındı