İsviçre ve diğer sanayileşmiş ülkelerde nitelikli eleman sıkıntısı had safhaya ulaşıyor. Uzmanlar arasındaki bir diyalogda, toplumun çeşitli alanlarından temsilciler olası çözümleri ve göçün rolünü tartıştı. Himi Gashi de Unia sendikası adına katıldı.
Hilmi Gashi, geçtiğimiz kasım ayında ETH Zürih'te nitelikli eleman eksikliği ve göç konulu bir sempozyuma katıldın. Katıldığın çalışma atölyesinde gençler ve göçmenler hakkında konuştuk. Sence İsviçre işgücü piyasasında göçmenlerin karşılaştığı en büyük zorluklar nelerdir?
En büyük zorluklardan biri hiç şüphesiz birçok göçmenin karşılaştığı yapısal ayrımcılıktır. İşe girişte karşılaşılan engellerden iş yerinde ve kariyerlerinde karşılaşılan engellere kadar. Ne yazık ki pek çok işveren, iş başvurusunda bulunanların beceri ve deneyimlerini dikkate almak yerine henüz yapamadıklarına odaklanan bir yaklaşım sergilemektedir. Neuchâtel Üniversitesi'nden Rosita Fibbi, «köken hiyerarşisi» nden bahsederken bu durumu çok güzel özetliyor. Nitelikli bir iş bulmada gelinen ülke belirleyici olabildiği için, bazı ülkelerden gelenlerin nitelikli bir iş bulması genellikle daha da zordur.
Sempozyumda bu zorlukların üstesinden gelmek ve göçmenlerin entegrasyonunu iyileştirmek için hangi somut tedbirler tartışıldı?
Göçmenlerin işgücü piyasasına eşit katılımını teşvik etmek ve onlara karşı ayrımcılığın üstesinden gelmek için çeşitli tedbirleri görüştük. Örneğin, hem yasal hem de sosyal nitelikteki yapısal engellerin kaldırılması da buna dâhildir. Göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri niteliklerin, becerilerin ve deneyimin tanınması ve teşvik edilmesi önemlidir. Yabancı diplomaların bürokratik olmayan bir şekilde tanınması gerekmektedir. Daha sonra bu nitelikler toplu iş sözleşmelerinde dikkate alınmalıdır. Bu ücretlere yansıyacak ve daha ileri bir kariyer için var olan engeller daha azalacaktır.
Sen gençlerin durumundan da bahsettin. Sence gençlerin meslek seçerken ve çıraklık eğitimi sırasında daha iyi destek almaları neden önemli?
Gençler vasıflı işgücü açığının kapatılmasında önemli bir rol oynamaktadırlar, ancak birçoğu kötü çalışma ve ücret koşulları nedeniyle meslek eğitimini veya belirli bir mesleği seçmeme doğrultusunda karar vermektedir. Gençlerin, örneğin daha cazip ücretlere, daha fazla takdir edilmeye acilen ihtiyaçları vardır. Meslek eğitimi sadece üretim işi olarak değil, aynı zamanda bir öğrenim olarak da görülmelidir. Gençler eğitimleri sırasında desteklenmelidir ki tam potansiyellerini gerçekleştirebilsinler. Aynı zamanda sömürü, zorbalık ve cinsel tacizden de korunmalıdırlar. İş sağlığı ve güvenliği de bu yaşlarda çok önemli bir rol oynamaktadır.
Göçmenlerin entegrasyonun ve gençlerin durumunun iyileştirilmesi için somut tedbirler önerdin. Unia Sendiakası bu konularda nasıl bir rol oynuyor?
Unia, kökeni ne olursa olsun çalışanların hak ve menfaatlerinin temsil edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. İşyerlerinde ırkçılık, cinsel taciz ve zorbalıkla mücadele etmeye aktif olarak kararlıyız. Ayrıca göçmenlerin daha iyi entegrasyon imkanlarına sahip olmalarını ve potansiyellerinin erken bir aşamada fark edilip teşvik edilmelerini sağlamak için mücadele ediyoruz. Kökeni ne olursa olsun herkesin aynı fırsatlara sahip olduğu kapsayıcı ve adil bir çalışma dünyası için mücadele ediyoruz.