Poradnik

Po wypowiedzeniu umowy przez pracodawcę zgłosiłem się do RAV (ORP, URC) i kasy bezrobocia. Ponieważ po dwóch miesiącach dostałem nową pracę, odmeldowałem się z RAV. Miesiąc później dostaję pismo od kasy bezrobocia. Piszą tam, że ze względu na moją winę przy utracie pracy zostają mi wstrzymane dniówki. Ponieważ się odmeldowałem więc nie udało im się tego wyrównać z wypłaconymi już dniówkami. Dlatego muszę teraz zwrócić część pobranych świaczeń. Mogą tak robić?

Francesco Salerno: Tak, kasa bezrobocia może pobrać już wypłacone dniówki jeżeli ustali wstecznie, że był powód do ich zawieszenia. Dzieje się tak gdy ustalenia odnośnie zawinienia utraty pracy zakończą się po wymeldowaniu. Ważne, by kasa bezrobocia wydała postanowienie w terminie 6 miesięcy. Rozpoczyna się on od nastepnego dnia po zakończeniu stosunku pracy. Jeżeli nie zgadza się Pan z postanowieniem, może je Pan zaskarżyć w terminie 30 od jego otrzymania.

(Work, 17.10.24)

W 2019 dostałem pracę ograniczoną na rok i przyjechałem z Irlandii do Szwajcarii. Otrzymałem pozwolenie B dla obywateli UE, EFTA. Pozwolenie zostało w 2024 r. przedłużone. Od tego czasu mam pracę na czas nieograniczony. Tymczasem postanowiłem zostać w Szwajcarii na stałe. Moja koleżnka z Włoch powiedziała mi, że po 5 latach miałem prawo do pozwolenia C. Czy to prawda?

Marina Wyss: Nie, roszczenia Pan nie miał. Jako Irlandczyk i obywatel Unii Europejskiej, na podstawie swobodnego przepływu osób ma Pan prawo do pozwolenia C po dziesięciu latach legalnego pobytu, jeżeli przez ostatnie pięć lat miał Pan pozwolenie B. Ustawa mówi, że urząd „może” w takiej sytuacji wydać pozwolenie na osiedlenie sie typu C. Są tu jednak sprawdzane kryteria integracji. Pana koleżanka jest Włoszką i dlatego jej sytruacja jest inna. Szwajcaria podpisała z Włochami umowę międzynarodową na podstawie której, obywatele tych państw mogą ubiegać sie o pozwolenie na osiedlenie się w drugim państwie już po 5 latach pobytu. 

(Work, 10.10.24)

Płacę podatek ryczałtowy (Quellensteuer, Impôt à la source, Imposta alla fonte). Mój pracodawca odprowadza z mojej pensji składkę na podatek. Ale nie przekazywał tych kwot do kantonalnego urzędu podatkowego. Teraz urząd domaga się ode mnie zwrotu tych kwot. Czy mogą to robić? 

Federica Colella: Nie. Za spłacanie tego rodzaju podatku odpowiada pracodawca. Jest to uregulowane ustawowo (StHG i DBG). Za odprowadzanie tego rodzaju podatku pracodawca otrzymuje prowizję.  

Tylko gdy pracodawca nie odbierał tych kwot z pensji a urząd podatkowy nie jest w stanie wyegzekwować tych kwot od pracodawcy, może zwrócić się do płatnika o zwrot należnego podatku. Ponadto, pracodawca, nie płacąc podatku popełnia przestępstwo podatkowe.

Pracowałem dla rolnika. Miałem wypadek na traktorze. Spędziłem kilka dni w szpitalu i przez długi czas byłem nie zdolny do pracy. Niestety, dowiedziałem się, że byłem zatrudniony na czarno. Konkretnie, nie zameldował mnie do ubezpieczenia socjalnego. Czy mam mimo to mam prawo do świadczeń z ubezpieczenia od wypadków (UVG)?

Federica Colella: Tak. Każda osoba, która pracuje w Szwajcarii, jest obowiązkowo ubezpieczona os wypadku. Gdy osoba pracuje przynajmniej osiem godzin w tygodniu, to jest również ubezpieczona od wypadków niezwiązanych z pracą. Ubezpiecznie wypadkowe pokrywa koszty świadczeń medycznych, bez wkładu własnego oraz dokłada się do odszkadownia za utracona pensję wynikającą z wypadku. Niektórzy pracownicy, na przykład w branży budowlanej są z automatu ubezpieczeni w Suva. W tym przypadku pracodawca musi zgłosić każdego pracownika do Suva. Jeżeli tego nie zrobi to pracownik i tak może wystąpić o przejęcie kosztów wypadku przez ubezpieczalnie. W przypadku pracowników, którzy nie podlegają automatycznemu ubezpieczaniu, pracodawca musi zawrzeć umowę o ubezpieczenie wypadkowe. Jeżeli tego nie zrobi albo nie będzie płacił składek to koszty przejmuje tak zwana kasa zastępcza UVG. Pracownicy rolni nie podlegają temu automatyzmowi. Moha oni zatem zgłosić wypadek przez formularz Onlineformular   

w kasie zastępczej. W ten sposób otrzyma Pan świadczenia wynikające z ustawy.

Oczywiście nie oznacza to, że praca na czarno nie wiąże się z ryzykami. Przeciwnie, w pewnych sytuacjach może mieć to poważne konsekwencje zarówno dla pracownika jak i pracodawcy.

Kilka miesięcy temu miałem wypadek. Aktualnie pobieram dniówki wypadkowe i mam nadzieję, że nie niedługo odzyskam sprawność i będę mógł pracować. Ale co gdyby tak się nie stało? Otrzymam wtedy rentę, a jeżeli tak to od kiedy?  

Myriam Muff: Tak, w takim przypadku ma Pan prawo do tego. Żeby otrzymać rentę wymagane jest trwałe ograniczenie w możliwości pracy. To sytuacja, w której pomimo terapii i prób integracji po wypadku, nadal istnieje ograniczenie w wykonywaniu pracy. Pobór renty, oraz jej wysokość uzależniona jest od stopnia inwalidztwa. Ważne by pamiętać, że chodzi o kategorię ekonomiczną a nie medyczną. Bada się tu jakie wynagrodzenie teoretycznie możnaby uzyskać, niezależnie od tego czy dane zatrudnienie jest możliwe aktualnie na rynku pracy. Ten teoretyczny zarobek jest brany pod uwagę przy ustalaniu renty. Ubezpieczenie inwalidzkie wypłaca rentę od 40 procent stopnia inwalidztwa. Tymczasem ubezpieczenie wypadkowe od 10 procent. Renta obliczana jest na podstawie 80 procent wynagrodzenia otrzymywanego przez ostatni rok przed wypadkiem.

Mam 60 lat i z przyczyn osobistych wypowiedziałem umowę o pracę. Zastanawiam się nad różnymi opcjami. Między innymi nad pobraniem wcześniejszej emrytury z drugiego filara i zameldowaniu się do kasy bezrobocia. Mój kolega twierdzi jednak, że jak wezmę wcześniej emeryturę to nie będę miał prawa do zasiłku bezrobotnego. Czy to prawda?

NATASA JEVDENIC: Nie, to się zmieniło wraz z reformą AHV od 1 stycznia 2024 r. Od teraz pobieranie wcześniejszej emerytury nie wyklucza możliwości oboru zasiłku dla bezrobotnych. Kasa bezrobocia sprawdza czy spełnione są warunki. Jeżeli zasiłek jest wyższy do enerytury to wpłacany jest zasiłek. Jeżeli niższy, to nie jest wypłacany.

(Work, 30.5.24)

Ich bin Schreiner. Im Januar hat mich eine Grippe erwischt. Der Arzt hat mir eine ­Woche Bettruhe verschrieben. Als ich Ende Monat die Stundenabrechnung kon­trollierte, waren da 8,3 Minusstunden aufgeführt. In der Lohnabrechnung sah ich, dass ein Teil meines Lohnes nur zu 80 Prozent ausgezahlt wurde. Als ich im Personalbüro nachfragte, erklärte mir die HR-Fachperson, dass eine Krankentaggeldversicherung bestehe. Laut GAV zahle diese erst ab dem zweiten Tag der Abwesenheit. Der erste Tag werde mir deshalb als Minusstunden verbucht. Ab dem zweiten Tag müsse die Arbeitgeberin dann nur noch 80 Prozent des Lohns fortzahlen. Stimmt diese Aussage?

Marina Wyss: Ja. Im Gesamtarbeitsvertrag für das Schreinereigewerbe heisst es, dass die Arbeitgeberin die dem GAV unterstellten Arbeitnehmenden kollektiv für ein Krankentaggeld bei Arbeitsunfähigkeit zu versichern habe. Die Lohnfortzahlung müsse erst ab dem zweiten Tag der Arbeitsverhinderung geleistet werden, das steht so ausdrücklich im GAV. Das heisst, der erste Tag geht zulasten der Arbeitnehmenden. Wenn eine Krankentaggeldversicherung abgeschlossen ist, zahlt diese 80 Prozent des Lohnes. Falls Arbeitnehmende für eine längere Dauer krank sind, leistet die Krankentaggeldversicherung dafür Taggelder für rund zwei Jahre (720 Tage). Ohne eine Regelung in einem GAV muss die Arbeitgeberin den Lohn zwar ab dem ersten Tag zu 100 Prozent fortzahlen, jedoch für weniger lange Dauer. (Work, 22.5.24)

Estoy en el paro y, al mismo tiempo, estoy esperando a que la oficina del seguro de invalidez resuelva sobre mi solicitud de prestaciones. La Caja de desempleo me exigía, de cara a abonar las prestaciones, que estuviese capacitada para trabajar, al menos, al 20 por ciento. Eso fue posible durante un tiempo. Lamentablemente, tras un par de meses, tuve una grave recaída y ahora llevo ya tres meses de baja por enfermedad al 100%. La Caja de desempleo me pagó un mes más, pero desde entonces no han vuelto a pagarme nada más. ¿Pueden hacer eso?

Natasa Jevdenić: Sí, esto es así. Para tener derecho a prestaciones por desempleo durante la tramitación del expediente de invalidez la persona asegurada tiene que, además de cumplir con los requisitos generales, estar capacitada y dispuesta a trabajar, al menos, un 20 por ciento. Si la persona asegurada está de baja médica al 100%, se aplican las disposiciones generales del seguro de desempleo. En consecuencia, la Caja de desempleo abonará la totalidad de las prestaciones diarias completas hasta el trigésimo día natural tras el inicio de la incapacidad laboral al 100%. A partir de ese momento, solo podrán volver a abonarse prestaciones cuando la persona asegurada vuelva a estar capacitada y dispuesta a trabajar, al menos, un 20 %. Por lo tanto, la Caja de desempleo ha actuado correctamente abonándole las prestaciones durante tan solo un mes tras el inicio de su baja médica al 100%.

(Work, 04.04.204)

3 lata temu byłem bezrobotny i pobierałem zasiłek. W tym samym czasie miałem kilka zleceń za pośrednictwem tymczasowych biur, a wieczorami i w weekendy zajmowałem się sprzątaniem. Firma zajmująca się ubezpieczeniem na wypadek bezrobocia żąda teraz ode mnie zwrotu pieniędzy, ponieważ nie zgłosiłem tych przydziałów sprzątania. Odbywały się one poza moimi normalnymi godzinami pracy i zawsze wszystko sumiennie zgłaszałam. Czy kasa ubezpieczeń na wypadek bezrobocia może teraz żądać ode mnie zwrotu pieniędzy?

Tak. W ramach federalnej ustawy o przeciwdziałaniu pracy nierejestrowanej centralny urząd ds. wynagrodzeń porównuje dzienne zasiłki z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia z zapisami na kontach indywidualnych (wpisy IC).