Sosyal sistem yoksulluktan etkilenen insanları desteklemeli ve onlara insanca bir yaşam garanti etmelidir. Ancak İsviçre'de sosyal yardım alma hakkına sahip kişilerin yaklaşık dörtte biri bu yardımı alamıyor. Horizonte bunun nedenlerini ve sonuçlarını Bern Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden Prof. Oliver Hümbelin ile konuştu.
Neden hak ettikleri sosyal yardımlardan yararlanamıyorlar?
Farklı sebepler var. Göçmenler için sosyal sistemin dili ve bilgisi bir engeldir. Bilgiler çoğunlukla yerel dilde mevcuttur ve yerel dili konuşsanız bile birçok form karmaşıktır. Etkilenenler sıklıkla utanç duyduklarını ve bağımsızlıklarını kaybetme korkusu yaşadıklarını da belirtiyorlar. Devlet yardımlarından yararlanmak birçok insan için kolay değildir. Yasal durumun da etkisi vardır: örneğin bir tür kusur olan geri ödeme yükümlülüğü vardır. Göçmenler ayrıca göç yasası kapsamındaki sonuçlardan da korkuyor. AIG pek çok belirsizliğe neden oldu. Bunun potansiyel sonuçları olabileceğini bilmek bile caydırıcıdır.
Medyanın sosyal yardım alanlara ilişkin söylemlerinin etkisi oluyor mu?
Evet, yoksulluğun, bundan etkilenen kişilerin ya da grupların kamusal söylemde nasıl ele alındığının önemli bir etkisi vardır. Aynı zamanda böyle bir tartışma belirli gruplar tarafından siyasi olarak da istenmektedir.
“Göçmenlerin yoksulluk riski İsviçrelilere göre daha yüksek. Aynı zamanda sosyal yardım alma olasılıkları da biraz daha düşük.”
Sosyal yardım almamak bu söylemle çelişmiyor mu?
Evet, böyle söyleyebiliriz. Sosyal yardım almadan yoksulluk sınırının altında yaşayan çok daha fazla insan var. Bunların çok azında bir şeyler yanlış yapılmış olabilir. Yanlış bir şey yapılmadığından emin olmak için yapılan kontrollerin kapsamı ve yılda çok az sayıda istismar vakası, yoksulluk sınırının altında yaşayan ve herhangi bir destek talep etmeyen çok daha fazla insanın olmasıyla tezat oluşturmaktadır.
Sosyal yardım alamayan mağdurlar ne yapıyor?
Bazıları hayır kurumlarından ya da ailelerinden veya tanıdıklarından maddi destek istiyorlar. Bu sorun yaratabiliyor, çünkü bazıları borçlanmak zorunda kalıyorlar. Birçoğu çok az parayla yaşamak zorunda kalıyor. Doktora ya da dişçiye gitmiyorlar ve sosyal hayattan çekiliyorlar. Sonuç olarak bu insanlar izole oluyorlar. Böylece yoksulluk durumu kronikleşebiliyor: sağlık durumları gittikçe kötüleşiyor. Belki bu sorunlar erken danışmanlık ile önlenebilecek sorunlarken, birikmeye ve kronikleşmeye başlıyor.
Sosyal yardım almamanın ne gibi sosyal sonuçları olabilir?
İlk olarak, sosyal uyumu zayıflatır ve toplum için bir sorun haline gelebilir. Örneğin doktora gitmezseniz, acil bir durum ortaya çıkabilir. Bu da genel kamu tarafından karşılanması gereken ek maliyetlere neden olur. Çocuklu ailelerde, çocuklar gerekli olan en iyi desteği alamazlar ve yoksulluğu miras alma riskleri de vardır. Acil durumdan bir çıkış yolu bulabilmek için bu durumdan etkilenenlere mümkün olduğunca erken danışmanlık hizmeti verilmelidir. Ancak durumdan etkilenenlerin bazıları durumları kötüleştiğinde yardım arayışına girmektedirler. Bu nedenle sosyal yardım ofisine daha erken gitmek ve en azından mevcut destek seçenekleri hakkında bilgi almak çok önemlidir.